"Dumbo" na DVD i Blu-ray
Dumbo - NOTATKI Z PRODUKCJI
PONADCZASOWA OPOWIEŚĆ
Wraz z nowym pokoleniem widzów, "Dumbo" triumfalnie wlatuje do krainy obrazu o wysokiej rozdzielczości. Klasyczne dzieło animacji zostało cyfrowo odnowione i po raz pierwszy dostępne jest w spektakularnym formacie Blu-ray - gotowe, by zachwycić wielbicieli Disneya w każdym wieku!
Wzruszająca historia Dumbo, który ze względu na niezwykłych rozmiarów uszy staje się pośmiewiskiem dla całego cyrku, lecz dzięki pomocy życzliwej myszy o imieniu Tim pokonuje przeciwności i triumfuje jako jedyne na świecie latające słoniątko, to ponadczasowa opowieść o potędze przyjaźni oraz wiary we własne możliwości, która zapewnia klasyczną rozrywkę dla całej rodziny.
"Dumbo" powstał na podstawie opowiadania Helen Aberson i Harolda Pearla, a filmową adaptacją zajęły się legendy wytwórni Disneya: Joe Grant i Dick Huemer. Choć na stworzenie pełnometrażowej kreskówki zazwyczaj przeznaczano trzy lub cztery lata, produkcja "Dumbo" trwała zaledwie nieco ponad rok. Oryginalna historia o latającym słoniątku była tak prosta i zwięzła, że opracowanie wersji animowanej wymagało znacznie mniejszego nakładu czasu, niż w przypadku wcześniejszych dzieł pełnometrażowych, a członkowie utalentowanego zespołu tworzącego "Dumbo" mieli tyle entuzjazmu dla nowego projektu, że zajmowali się nim nawet w nadgodzinach, opracowując dwa lub trzy razy więcej animacji na tydzień, niż zwykle. Ich zapał był tak zaraźliwy, że wszystkie osoby związane z produkcją chciały jak najszybciej zobaczyć ukończoną animację na ekranie.
Przy tworzeniu pierwszych animowanych filmów pełnometrażowych, takich jak "Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków", "Pinokio" czy "Fantazja", artyści z wytwórni Disneya musieli zmierzyć się z nowymi, skomplikowanymi problemami natury technicznej, których rozwiązanie wymagało kilku lat pracy i skutkowało ogromnymi kosztami produkcji. Przy "Dumbo" było inaczej. Większość elementów wcześniej testowanych metodą prób i błędów została już doprowadzona do perfekcji i "operacja Dumbo" przebiegała gładko, sprawnie oraz oszczędnie.
Legendarny animator Ward Kimball uznał "Dumbo" za szczytowe osiągnięcie disneyowskiej animacji. Wspominając pracę nad filmem, stwierdził: "Dla mnie jest to jedyna pełnometrażowa kreskówka Disneya, która posiada bezbłędną fabułę. Każdy element historii zazębia się z pozostałymi i znajduje dokładnie na swoim miejscu, a wszystkie łączy wspaniała fantazja na temat latającego słonia. Gdy po raz pierwszy usłyszałem, jak Walt w skrócie nakreśla fabułę, wiedziałem, że obraz ten ma w sobie wielką prostotę i serce. (...) Walt dokładnie wiedział, czego chce, a jego pewność siebie udzieliła się całemu zespołowi. Od pierwszej kreski "Dumbo" zmierzał prosto do sukcesu i niewiele rzeczy w trakcie zmieniono bądź zmodyfikowano."
TWORZENIE POSTACI
Kiedy artyści Disneya zaczęli projektować postaci cyrkowych zwierząt dla "Dumbo", najwięcej problemów sprawiły im słonie. Rysując zbliżenia głów tych zwierząt zauważyli, że wielkie, wybrzuszone czoła, szeroko rozstawione paciorkowate oczy oraz długie trąby zdecydowanie nie budzą sympatii. Te cechy wyglądu sprawiały również, że animatorom trudno było oddać jakiekolwiek emocje przeżywane przez bohaterów.
Animatorzy zdecydowali się na subtelną modyfikację projektów, by osiągnąć to, co na pierwszy rzut oka wydawało się niemożliwe. Dzięki skoncentrowaniu rysów, powiększeniu i osadzeniu bliżej siebie oczu, podkreśleniu policzków oraz szczęk i zasugerowaniu rzęs, byli w stanie stworzyć bogatą mimikę twarzy słoni i nadać ogromnym zwierzętom bardzo sprecyzowany charakter.
Artyści musieli się zmierzyć również z inną trudnością. Trąby słoni zasłaniały ich usta, a te musiały być widoczne, gdy zwierzęta rozmawiały. Animatorzy rozwiązali ten problem, każąc swoim kreskówkowym aktorom używać trąb podczas mówienia. Słonie podnosiły je lub ruszały nimi na boki, dzięki czemu usta były odsłonięte, a jednocześnie gestykulacja dodatkowo akcentowała słowa.
Chociaż sam Dumbo nie odzywa się w filmie ani razu, jest jedną z najbardziej pamiętnych animowanych postaci Disneya. Słonik pojawia się w bajce jako niemowlę i początkowo twórcy zastanawiali się, czy powinien zacząć mówić, gdy będzie już starszy. Po wielu eksperymentach stwierdzili jednak, że nie jest to dobry pomysł. Zgodzili się też, że sprytny, zadziorny i wciąż dowcipkujący przyjaciel Dumbo, mała cyrkowa mysz o imieniu Tim, gada wystarczająco za nich dwóch i właściwie nawet gdyby Dumbo otrzymał swój głos, prawdopodobnie trudno byłoby mu dojść do słowa!
Piosenki
Walt Disney był świadomy tego, jak wielkie znaczenie może mieć piosenka dla przedstawianej historii i z biegiem lat ustalił własny styl włączania sekwencji muzycznych do animowanych produkcji. Zapadające w pamięć utwory z "Dumbo" pełnią w filmie dwie funkcje - bawią, a jednocześnie pomagają w podkreślaniu kluczowych punktów fabuły. Zachwycającą muzykę skomponował Edward Plumb, podczas gdy Frank Churchill, Oliver Wallace i Ned Washington napisali siedem urzekających piosenek, doskonale ilustrujących disneyowski muzyczny styl opowiadania historii. Utworom takim jak "Casey Jr." czy "Song of the Roustabouts" udaje się oddać przygodę, pośpiech i gorączkowość cyrkowego życia, "Clown Song" znakomicie wyraża beztroską naturę klaunów, a absurdalne, fantasmagoryczne "Pink Elephants on Parade" dostarczają sugestywnego wejrzenia w powstałe pod wpływem przypadkowego wypicia alkoholu imaginacje Dumbo oraz Tima.
Remasteryzacja obrazu i dźwięku
Chociaż film jest relatywnie krótki, zespół specjalistów od remasteryzacji z Walt Disney Studios, który podjął się jego odnowienia, stanął w obliczu jednego z największych wyzwań w historii wytwórni.
Liczne problemy, z jakimi borykało się studio na początku lat 40. XX w., sprawiły, że Disney starał się wypracować bardziej ekonomiczne i wydajne podejście do procesu produkcji filmów. W rezultacie powstała prosta i pięknie opowiedziana historia, jednak to samo podnoszenie sprawności i wydajności doprowadziło do pospiesznej animacji, czego rezultatem były błędy w rysunkach oraz skazy na farbie, którą pokrywano celuloidy.
Korzystając ze zdobyczy i doświadczeń niemal sześciu lat stosowania metody renowacji cyfrowej, zespół rozpoczął pracę na delikatnym, liczącym 70 lat nitrocelulozowym negatywie filmowym z "Dumbo", znalezionym w zbiorach filmowych Biblioteki Kongresu. Po przewiezieniu do Kalifornii, każda klatka tego delikatnego negatywu została zeskanowana w bardzo wysokiej rozdzielczości 4K, a w ciągu następnych sześciu miesięcy każdą zeskanowaną klatkę drobiazgowo przeanalizowano. Zgodnie z podejściem: "gdyby wtedy mieli czas, by to naprawić, z pewnością by to zrobili", zespół ściśle współpracował ze specjalistami od remasteryzacji z firmy Lowry Digital, by naprawić i odnowić ten animowany skarb klatka po klatce.
Podstawowym problemem, z jakim musiał zmierzyć się zespół podczas cyfrowej renowacji filmu, były cząsteczki brudu i kurzu, które zwykle osiadały na celuloidach w trakcie malowania postaci. Stopień zabrudzenia widoczny na taśmie z "Dumbo" był wyjątkowo wysoki, prawdopodobnie ze względu na pośpieszne malowanie związane z napiętym harmonogramem produkcji. Kolejną przeszkodę stanowiła nadmierna ziarnistość, którą mogły wywołać różne ustawienia czasu naświetlania oraz duży rozmiar słoni na ekranie. Na całej taśmie ewidentnie widoczne były także różnice w kolorach między jedną klatką a następną (tzw. zjawisko "paint crawl"), powstałe wskutek nierównego mieszania farby. W słynnej, należącej do studia "bibliotece animacji" (Animation Research Library) znajduje się tylko kilka kluczowych celuloidów z "Dumbo", ponieważ większość z nich w trakcie tworzenia filmu zmyto i ponownie użyto w celu dalszej redukcji kosztów produkcji. Niestety, ówczesna oszczędność środków sprawiła, że niewiele pozostało z oryginalnego projektu, który pozwoliłby na sprawdzenie pierwotnie użytych kolorów.
Nieustraszony zespół sięgnął do wszelkich możliwych źródeł, by zachować wierność wobec oryginału oraz utrzymać standardy, do których dążył i które wpajał swym pracownikom jeszcze sam Walt Disney. Specjalistom udało się dotrzeć do oryginalnej, pochodzącej z 1941 r. kopii pokazowej "Dumbo", należącej do zbiorów Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej (Academy of Motion Pictures Arts and Sciences) przechowywanych w Archiwum Filmu i Telewizji Uniwersytetu Kalifornijskiego (UCLA Film and Television Archives). Na szczęście kopia ta została zarejestrowana w technikolorze i mimo upływu czasu barwy zachowały świeżość. Film przeanalizowano w jedynym w Los Angeles kinie posiadającym pozwolenie na projekcję łatwopalnej nitrocelulozowej taśmy. Prawdopodobnie kopia ta została wyprodukowana przy ustawieniach koloru zatwierdzonych przez samego Walta Disneya w 1941 r., dzięki czemu dziś oryginalny przepych tego animowanego arcydzieła można w pełni podziwiać po raz pierwszy w formacie Blu-ray.
Przy tworzeniu "Dumbo" stosowano jeszcze optyczny zapis ścieżki dźwiękowej, którą rejestrowano na taśmie nitrocelulozowej. Na początku lat 50. XX w., gdy rozwinęły się nowe techniki zapisu dźwięku, wiele wcześniejszych ścieżek rutynowo przeniesiono na 35 mm taśmę magnetyczną, a nitrocelulozowe oryginały zniszczono. Takie procedury obowiązywały niestety w studiu Disneya, choć wytwórnia nadal posiada oryginalne kopie wzorcowe przeniesione na taśmy magnetyczne (mag transfer masters) do wszystkich swoich filmów. Dzięki zachowanej dynamicznej klarowności i skali dźwięku, unikatowa kopia "Dumbo" z 1941 r. pozwoliła Terry'emu Porterowi, technikowi zajmującemu się remasteryzacją dźwięku, na wierne odniesienie się do oryginału i zapisanie go w zupełnie nowym systemie DEHT Mix (Disney Enhanced Home Theatre Mix) dla tej edycji Blu-ray.
Elementy obrazu i dźwięku zostały całkowicie zremasteryzowane i zmontowane za pomocą nowego pakietu oprogramowania do cyfrowej korekcji koloru (color timing suite) w Walt Disney Animation Studios. Odnowiona wersja, przygotowana do wyświetlania w formacie Blu-ray i DVD oraz w kinach cyfrowych, podkreśla wizualny i dźwiękowy artyzm "Dumbo", pozwalając widzom na prawdziwe doświadczenie wspaniałości tego filmu.
FABUŁA
Kiedy bocian przynosi Pani Jumbo jej długo oczekiwanego synka, okazuje się, że malutkie słoniątko ma ogromne uszy. Wkrótce Dumbo staje się pośmiewiskiem dla całego cyrku.
Pani Jumbo stara się chronić syna przed kpinami ze strony członków trupy oraz widzów. Gdy odwiedzające cyrk dzieci zaczynają dręczyć Dumbo, ciągnąc go za uszy, Pani Jumbo łapie jednego z łobuzów i daje mu klapsa swoją trąbą, za co zostaje uwięziona przez tresera, przekonanego, że słonica wpadła w szał.
Samotny i nieszczęśliwy Dumbo jest znieważany przez wszystkich, poza cyrkową myszą imieniem Tim, która okazuje mu przyjaźń i współczucie. Tim robi wszystko, by Dumbo mógł występować podczas cyrkowych pokazów, jednak komiczne uszy słonia nieustannie prowadzą do niefortunnych wypadków.
W końcu Dumbo zostaje oddelegowany do pracy w grupie klaunów, co stanowi ostateczne upokorzenie dla słonia dumnego ze swych tradycji i dziedzictwa. Nowy numer, w którym Dumbo odgrywa dziecko uwięzione na ostatnim piętrze płonącego budynku, odnosi ogromny sukces, a gdy po występie klauni świętują, butelka z szampanem wpada do należącego do słonika wiadra z wodą. Nieświadomi tego Dumbo i Tim przypadkowo upijają się trunkiem i z przerażeniem obserwują wywołaną alkoholem koszmarną paradę różowych słoni.
Rankiem bohaterzy budzą się wysoko między gałęziami drzewa. Tim zaczyna podejrzewać, że Dumbo umie latać, ale otrzeźwiały słonik nawet nie chce o tym słyszeć. Obserwująca całe zajście grupa kruków początkowo śmieje się z Dumbo, lecz gdy ptaki dowiadują się o smutnym życiu słonika, w ich sercach rodzi się współczucie. Postanawiają pomóc Dumbo i ofiarowują mu magiczne piórko, przekonując, że dzięki niemu będzie mógł wzbić się w powietrze, machając uszami. Dumbo startuje, ściskając piórko w trąbie, i zaczyna szybować po niebie niczym ptak.
Podczas kolejnego cyrkowego przedstawienia Dumbo ma zamiar zaprezentować wszystkim swoje nowe zdolności, jednak gdy wyskakuje z płonącego budynku, przypadkiem wypuszcza piórko z trąby. W ostatniej chwili uświadamia sobie, że to jego uszy, a nie magia, stanowią sekret latania. Rozpościera je i ku osłupieniu tłumu zaczyna wykonywać spektakularne powietrzne akrobacje.
Dumbo zyskuje ogromną sławę, jego matka zostaje uwolniona, a wierny Tim obejmuje funkcję impresario jedynego latającego słonia na świecie. Razem podróżują po całym kraju w prywatnym. luksusowym wagonie pociągowym należącym do Dumbo.
- Co zawierają dodatki na DVD i Blu-ray?
- Dumbo - notatki z produkcji, postacie, piosenki
- Dumbo - konkurs filmowy - do wygrania film na DVD
